بسمه تعالی
انقلاب اسلامی که به برکت نفس قدسی حضرت امام (ره) و خون مطهر شهدای والا مقام به ثمر نشست، حاصل دگرگونی فرهنگی، بیداری، احساس مسئولیت آحاد جامعه به خصوص قشرجوان و دانشجو بود. جوانان با الهام از معنویت و روشنگری برخاسته از تفکر انقلاب اسلامی که در اندیشه و کلام امام (ره) آشکار است، ساختار فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور را دگرگون نموده و عرصه جدیدی را در تاریخ فرهنگ بشری گشودند.
به تحقیق، دانشگاه‌ها یکی از ارکان مؤثر در حرکت انقلاب و تنویر افکار مردم محسوب می‌شوند و اهمیت نقش دانشجویان به عنوان نخبگان نسل جوان در مراحل مختلف پیروزی انقلاب، تثبیت نظام و دفاع از آن انکار ناپذیر است. از این روی، مسائل فرهنگی دانشگاه‌ها و صیانت از جایگاه و منزلت رفیع آنها همواره به عنوان یکی از محورهای اصلی در کلام امام (ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدّ ظلّه) مورد عنایت خاص بوده است. پاسداری از جایگاه رفیع دانشگاه و کمک به سالم نگهداشتن محیط‌های آموزشی، پژوهشی و تأمین حقوق عمومی دانشگاهیان، از طریق ترغیب دانشجویان به حفظ کرامت دانشجویی و مقابله با بی‌نظمی، هنجار شکنی و نادیده گرفتن حقوق فردی و اجتماعی دیگران از اهداف مهمی محسوب می‌شوند که شوراهای انضباطی در راستای کمک به تحقق آنها تشکیل می‌گردد. بدیهی است با وجود اعضای دانشمند و دانشجو در ترکیب شورای کمیته‌ها، توجه به شیوه‌های برخورد صحیح و عالمانه با تخلفات دانشجویی و رعایت تقوا در امر قضاوت و تصمیم گیری، جزء اصول اساسی و خدشه ناپذیر این شوراها تلقی می‌شوند. برخورد سطحی با تخلفات دانشجویان و صدور حکم بدون توجه به اثرات تبعی آن بر روابط خانوادگی، اجتماعی دانشجو و تأثیر تربیتی، فرهنگی آن در افراد مختلف یا دیگر دانشجویان، پیامد مثبتی در راستای رسیدن به جامعه‌ای با تخلفات کمتر به همراه نخواهد داشت. بنابراین ضروری است که در صدور احکام انضباطی آثار تبعی اجرای احکام نیز مدنظر قرار گرفته و به گونه‌ای تصمیم‌گیری و عمل شود که اثرات منفی برخوردها به حداقل کاهش یابد. اتخاذ شیوه‌های تربیتی و تذکرآمیز در کنار صدور احکام مناسب و مؤثر ظرافت خاصی را می‌طلبدکه در این رابطه صدور احکام تعلیقی نقش مهمی در نیل به اهداف تربیتی کمیته‌های انضباطی ایفا خواهد نمود. پرهیز از استفاده ابزاری از کمیته‌های انضباطی در واکنش به اعتراضات و نا خرسندی دانشجویان نیز مورد تأکید است. ایجاد و حفظ جو صمیمیت، تفاهم و اعتماد، از طریق حل و فصل مسائل دانشجویان و پاسخگویی به مشکلات و پرسش‌های آنان، نیازمند سعه صدر و پذیرش فضای انتقاد و گفتگو است. در نتیجه گریز از پاسخگویی به دانشجو و توسل به برخورد انضباطی صرف، نتایج زیانباری را به همراه داشته و موجب کاهش اعتماد دانشجو به این نهاد ارزشمند خواهد شد.
کمیته انضباطی که از این پس به اختصار شورای انضباطی نامیده می‌شود که از اولین مراحل تذکر و ارشاد آغاز شده و زمینه اجتناب از تخلف و میل به اصلاح را در فرد خاطی و محیط ایجاد نماید و به عنوان نهادی حساس در مجموعه مدیریت دانشگاه موظف است که ضمن انجام مسؤلیت خود در رسیدگی به تخطی دانشجویان از منش دانشجویی و اخلاق متعالی، وظایف اساسی دانشگاه در راستای رشد استعدادهای دانشجویان و تقویت روحیه استقلال و اعتماد به نفس در آنان را مد نظر داشته و از هرگونه برخوردی که موجبات تحقیر و توهین به دانشجو را فراهم میکند اجتناب ورزد. هر چند در مواردی تنبیه اجتناب ناپذیر است اما با تأکید به پرهیز از هرگونه تجسس و تفتیش ضرورت دارد که این برخورد توأم با حفظ آبرو و حیثیت اجتماعی دانشجو باشد. با ضرورتی که هم اکنون در جهت‌دهی هر چه بیشتر این نهاد به سمت قانون‌گرایی وجود دارد، به منظور تنظیم دقیق‌تر احکام انضباطی، بر اساس آیین‌نامه انضباطی مصوب جلسه 358 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تاریخ 1374/6/14 که به اختصار «آیین نامه» نامیده می‌شود و به استناد شیوه‌نامه اجرایی مصوب وزارتین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علوم تحقیقات و فناوری (آبان ماه ۱۴۰۱) با هدف تفکیک جزئی‌تر تخلفات و رفع ابهام از تداخل و کلیت در آنها، تطبیق و ایجاد تناسب میان تخلفات و تنبیهات و در نتیجه وحدت رویه بیشتر در احکام صادره و نیز تعیین مراجع صالحه برای تشخیص وقوع برخی تخلفات تدوین شده است.